Podstawowym środowiskiem kształtowania się myślenia i mowy jest rodzina. Rozwój tych funkcji przebiega tu samoistnie w związku z różnymi sytuacjami dnia powszedniego: ubieraniem, rozbieraniem, myciem, jedzeniem, zabawą, zajęciami domowników. Dziecko ma zwyczaj pytać o wszystko na bieżąco i oczekuje odpowiedzi. Jest to tzw. okres pytań i przekory, który wymaga szczególnej ostrożności. W zakresie mowy należy pozostawić inicjatywę dziecku, nie zmuszając go do mówienia, gdyż może to wywołać gniew i upór.
Dziecko zasypuje domowników lawiną pytań, i to pytań łańcuchowych. Tym sposobem wyzwala się mowa sytuacyjna. Więź emocjonalna oraz atrakcyjne zdarzenia wzbogacają i dynamizują mowę dziecka. Wynika stąd wyjątkowa i niezastąpiona rola rodziny. Bardzo ważna jest wiedza, jak powinno się postępować z dzieckiem. Trzeba do niego mówić językiem normalnym, nie zdrabniać wyrazów, nie naśladować dziecinnej mowy, nie uczyć nazw zastępczych, np. ko-ko, hau, miau, cyk-cyk, ale mówić poprawnie: kura, pies, kot, zegar. Poprzez mówienie do dziecka jego językiem zmusza się je do podwójnego wysiłku. Dziecko uczy się najpierw języka zniekształconego, a potem mowy normalnej, na którą musi się przestawić.
Stwarzając różnorakie sytuacje, należy w nawiązaniu do nich inicjować rozmowę zaspokajając naturalną ciekawość dziecka. Mówić trzeba spokojnie i cierpliwie, unikać szorstkości i ironii. W rozmowie należy zachować naturalną intonację, unikać ustawicznego poprawiania i wytykania błędów, które w tym okresie są rzeczą normalną. Należy pamiętać, że mowa nie nadąża za myśleniem.
Bardzo często sami rodzice przyczyniają się do powstawania zaburzeń mowy, albo przez brak zainteresowania mową dziecka, albo przez nadmierne wymagania. Nie należy więc pozostawiać dziecka samemu sobie, gdy potrzebuje ono pomocy, bądź też zbytnio ingerować w samoistny, naturalny rozwój mowy, poddając go surowej kontroli.
Rodzice i wychowawcy powinni wiedzieć, jak przebiega prawidłowy rozwój mowy dziecka, kiedy pojawiają się poszczególne głoski, aby umiejętnie kierować tym rozwojem. W przypadku wątpliwości co do prawidłowego kształtowania się mowy u dziecka, rodzice powinni skonsultować się z logopedą.
Rozwój mowy u dziecka w wieku przedszkolnym - dodano: 2002-11-28
