Ale rzeczywistość bywa bardzo zaskakująca, a przyszłość jest zawsze niepewna. Państwo nie daje nam przecież gwarancji zatrudnienia, ani nie zapewnia dachu nad głową. Nie gwarantuje utrzymania dochodów w przypadku naszej choroby lub inwalidztwa. Ogranicza swój udział w wypłacie emerytur, przerzucając na nas konieczność dodatkowego oszczędzania na przyszłość. Dostęp do opieki zdrowotnej jest powszechny i bezpłatny tylko teoretycznie. Edukacja jest finansowana z budżetu państwa, ale aby zapewnić sobie jak najlepszy start w zawodowe życie i tak musimy korzystać z prywatnych szkół czy dodatkowych kursów. Wniosek wydaje się oczywisty: o aktualnym i przyszłym poziomie życia naszych rodzin powinniśmy pomyśleć sami.
Czy planowanie finansów osobistych może rozwiązać nasze problemy finansowe? Zdecydowanie tak. Po pierwsze: dzięki planowaniu jesteśmy w stanie skutecznie zabezpieczyć już osiągnięty przez nas poziom życia. Po drugie: znacząco zwiększamy nasze szanse na osiągnięcie różnych celów finansowych w przyszłości.
Na czym polega w praktyce planowanie finansów osobistych? Popatrzmy na sytuację pewnej 4-osobowej rodziny: małżeństwo z dwójką kilkuletnich dzieci. Miesięczny dochód netto tej rodziny wynosi 6.000 zł, z czego 4.000 zł stanowi wynagrodzenie męża. Dzieci są w wieku przedszkolnym. Rodzina zamieszkuje 70-metrowe mieszkanie, które jest ich własnością. Mają średniej klasy samochód kupiony na kredyt – będą go spłacać jeszcze przez dwa lata.
Jednym z celów planowania finansów osobistych jest uzyskanie pewności, że żadne nieoczekiwane zdarzenie nie spowoduje katastrofy finansowej dla rodziny. Możemy więc zadać sobie pytanie: co się stanie w przypadku długotrwałej choroby męża, utraty przez niego pracy lub nagłej śmierci. Następstwem tych zdarzeń będzie drastyczne obniżenie dochodów całej rodziny. W najlepszym przypadku, oprócz pensji żony, zastępczym źródłem dochodów będzie zasiłek (chorobowy czy związany z bezrobociem), który jednak będzie stanowił niewielki ułamek dotychczasowego wynagrodzenia męża. W sytuacji nagłego ograniczenia dochodów problematyczne staje się bieżące utrzymanie rodziny – wyżywienie, czynsz i inne stałe opłaty związane z mieszkaniem pochłoną prawdopodobnie większość budżetu. A zakupy odzieży czy edukacja dzieci? Utrzymanie i spłata kupionego na kredyt samochodu będzie oczywiście w tej sytuacji luksusem, z którego przyjdzie zrezygnować w pierwszej kolejności. Planowanie finansów osobistych pozwala wybrać z rynku i zastosować kilka usług finansowych, które – działając jednocześnie – uchronią rodzinę przed wpływem nieoczekiwanych zdarzeń i obniżeniem wypracowanego standardu życia. Przykład takiego planu finansowego przedstawimy w następnej części naszego cyklu.
Drugą bardzo ważną funkcją planu finansowego jest pomoc w realizacji różnych celów finansowych w przyszłości. Aby taki plan był pomocny, trzeba oczywiście najpierw określić hierarchię potrzeb i celów, które rodzina będzie chciała zrealizować w przyszłości. Następnie trzeba poszukać na rynku rozwiązań, które pozwolą zrealizować wytyczone cele. Rozwiązaniami tymi będą w każdym przypadku konkretne usługi finansowe: ubezpieczeniowe, oszczędnościowe, inwestycyjne, kredytowe. Raz zbudowany plan finansowy powinien podlegać ciągłej weryfikacji w kolejnych latach, wraz ze zmieniającą się sytuacją rodziny i zmieniającymi się potrzebami.
Jeżeli nasza 4-osobowa rodzina, o której wspominaliśmy wyżej, będzie chciała w pewnym momencie zamienić mieszkanie w bloku na własny dom na obrzeżach miasta, to bez wcześniejszego odpowiedniego planu finansowego będzie to zadanie trudne do zrealizowania. Sfinansowanie edukacji dla dwojga dzieci, począwszy od szkoły podstawowej do studiów wyższych, też wymaga przemyślenia i podjęcia zawczasu stosownych kroków finansowych. A kwestia przyszłej emerytury? Przy braku wcześniejszego planowania finansowego przejście na emeryturę będzie oznaczać dla nich konieczność wyraźnego ograniczenia wydatków. Przy poziomie ich wcześniejszych zarobków łączna emerytura z ZUS (I filar) i otwartego funduszu emerytalnego (II filar) nie będzie stanowić więcej niż 50-60% miesięcznej pensji każdego z nich.
W następnych częściach naszego cyklu pokażemy, jak skutecznie zabezpieczyć nasz aktualny poziom życia, a następnie, jak realizować krok po kroku różne cele finansowe.
autor jest doradcą finansowym w firmie
Dlaczego warto planować finanse osobiste? - dodano: 2006-04-12