Jak obliczyć wiek wcześniaka


Ustalenie wieku korygowanego nie jest trudne. Wystarczy odjąć od wieku metrykalnego córeczki czas, którego zabrakło do wyznaczonego przez lekarza terminu porodu. Przykładowo: gdy dziecko kończy trzeci miesiąc życia, a urodziło się o miesiąc za wcześnie, jego wiek korygowany wynosi dwa miesiące. Takie obliczenia wykonuje się po to, by sprawdzać, jak przebiega rozwój dziecka.

Trudno porównywać wcześniaki z normami, które zostały stworzone dla dzieci urodzonych o czasie. Wiek korygowany wskazuje, na jakim mniej więcej etapie rozwoju, np. ruchowego, powinien być teraz wcześniak. Pojęciem tym należy posługiwać się do ok. 18. miesiąca życia dziecka. Ewentualne rozbieżności, opóźnienia nie powinny być jednak źródłem zmartwienia dla rodziców. Warto o nich rozmawiać z lekarzem prowadzącym, pamiętając jednocześnie, że wszystkie dzieci, a szczególnie te, które urodziły się przed czasem, rozwijają się bardzo indywidualnie.


Opieka nad wcześniakiem


Noworodek urodzony przed czasem wydaje się taki kruchy, że aż strach wziąć go na ręce. Wymaga szczególnej troski. Trzeba go pielęgnować łagodnie, aby poczuł się na świecie bezpiecznie.


Dziecko urodzone przed 37. tygodniem ciąży to wcześniak. Taki noworodek to bardzo delikatny człowiek. Nie przypomina pulchnych dzieci z okładek kolorowych pism.

Jest szczupły, bez wykształconej tkanki tłuszczowej, czasem tak mały, że mieści się na dłoni! Pod półprzezroczystą skórą widać siateczkę naczyń krwionośnych. Włoski na czole prawie łączą się z brwiami. Ciałko pokryte jest meszkiem, uszka są miękkie i płaskie, miękkie są też kości czaszki. Ale jeśli twoja pociecha pośpieszy się na świat, medycyna może jej pomóc. Ty też możesz zadbać o jej zdrowie i samopoczucie.

Karmienie wcześniaka
Im wczeÅ›niej malec siÄ™ urodzi, tym karmienie jest bardziej skomplikowane. Dziecko sprzed 33. tygodnia ciąży nie ma dostatecznie wyksztaÅ‚conego odruchu ssania. NajmÅ‚odsze wczeÅ›niaki (sprzed 28. tygodnia) sÄ… zwykle podÅ‚Ä…czone do respiratora i karmione dożylnie. Starsze karmi siÄ™ sondÄ… (podaje siÄ™ przez niÄ… pokarm mamy lub specjalnÄ… mieszankÄ™ dla wczeÅ›niaków) i dożywia kroplówkÄ…. Lepszy jest oczywiÅ›cie pokarm mamy. Różni siÄ™ on od mleka kobiet, które urodziÅ‚y o czasie – ma wiÄ™cej biaÅ‚ka i mikroelementów, aby wzmocnić organizm dziecka.
By rozbudzić i utrzymać laktacjÄ™, trzeba odciÄ…gać pokarm – rÄ™cznie lub laktatorem, 8–10 razy na dobÄ™. Na poczÄ…tku podaje siÄ™ dziecku malutko pokarmu (2–5 ml), co dwie–trzy godziny. Gdy pojawi siÄ™ odruch ssania, można zacząć wprowadzać karmienie butelkÄ… lub piersiÄ…. Dziecku urodzonemu przed 32. tygodniem i z masÄ… poniżej 1500 g można podawać pokarm mamy z dodatkiem specjalnych wzbogacaczy.
W szpitalu dziecko jest regularnie ważone. To pomaga sprawdzić, czy dobrze ssie. W domu należy karmić maleństwo na żądanie. Podczas częstych kontroli pediatra oceni, czy dobrze przybiera na wadze.

Zmiana pieluchy u wcześniaka
Skóra dziecka jest cienka i wrażliwa. Szczególnej dbaÅ‚oÅ›ci wymaga na pupie – styka siÄ™ tu z moczem, kupkÄ… i Å‚atwo siÄ™ odparza. PieluchÄ™ tetrowÄ… trzeba zmieniać, ilekroć dziecko jÄ… zabrudzi, a jednorazowÄ… co dwie–trzy godziny (i od razu po kupie).
Przy każdej zmianie skórę należy zmyć wilgotną chusteczką lub watką i ciepłą wodą z mydełkiem, osuszyć (nie pocierając, ale dotykając suchą tetrową pieluszką). Potem smarowanie: kremem ochronnym (np. Linomag, Bepanthen). Pieluszki dla wcześniaka można kupić np. za pośrednictwem Internetu (wejdź na stronę www.wczesniak.pl).

Kąpiel wcześniaka
WczeÅ›niaczek powinien być kÄ…pany codziennie. JeÅ›li w kÄ…pieli jest zachwycony – nie ma problemu. Ale jeżeli pÅ‚acze i kuli siÄ™, lepiej zacząć od obmywania na materacu. Trzeba to robić w nagrzanym pomieszczeniu. Zaraz po kÄ…pieli należy delikatnie ciaÅ‚ko osuszyć (nie pocierajÄ…c) i posmarować oliwkÄ… (główkÄ™ też). Na noc zakÅ‚ada siÄ™ dziecku czapeczkÄ™ i cienkie rÄ™kawiczki, bo wczeÅ›niaczki bardzo Å‚atwo siÄ™ wychÅ‚adzajÄ….

Ubranie dla wcześniaka
MaleÅ„kie ciuszki można kupić w sklepach internetowych (np. na stronie www.wczesniak.pl). Ubieraj maluszka bardzo delikatnie, wolnymi ruchami, nie pociÄ…gajÄ…c za rÄ…czki i nóżki, przemawiajÄ…c doÅ„ Å‚agodnie. Przy ubieraniu i noszeniu szczególnie uwagi wymaga główka – takie maleÅ„stwo jeszcze dÅ‚ugo może mieć kÅ‚opoty z jej pewnym trzymaniem.

Rozwój wcześniaka
Sprawność umysłowa i fizyczna wcześniaków jest mniejsza niż u dzieci donoszonych. Są bardziej zagrożone niedowidzeniem, chorobami płuc, kłopotami z napięciem mięśniowym, porażeniem mózgowym, upośledzeniem. Ale większość dogania rowieśników i rośnie zdrowo. Trzy czwarte z nich po roku lub dwóch zrównuje się intelektualnie z dziećmi urodzonymi o czasie. Bardzo ważne są badania kontrolne, pozwalające wychwycić nieprawidłowości w porę. Czasami potrzebna jest też odpowiednia rehabilitacja.
Rozwój wczeÅ›niaka ocenia siÄ™ wedÅ‚ug tzw. wieku korygowanego – oblicza siÄ™, ile dziecko miaÅ‚oby tygodni, gdyby narodziÅ‚o siÄ™ o czasie.
Taki brzdÄ…c potrzebuje także mnóstwa miÅ‚oÅ›ci i przytulania. Badania pokazujÄ…, że wczeÅ›niaki czÄ™sto dotykane jeszcze w szpitalu (nawet w inkubatorze), noszone („kangurowane”, czyli trzymane przez mamÄ™ lub tatÄ™ blisko ciaÅ‚a) rozwijajÄ… siÄ™ lepiej niż dzieci „samotne”.



Noworodek przyszedł na świat w 30. tygodniu ciąży. Czy zatem zacznie trzymać głowę, chwytać itd. później niż jego rówieśnicy. Mariola

Wcześniaki rozwijają się zgodnie z wiekiem skorygowanym, a nie metryką. Skoro dziecko przyszło na świat w 30. tygodniu ciąży, w wieku dwóch miesięcy ma prawo zachowywać się tak, jakby się jeszcze nie urodziło, tzn. leżeć w pozycji zgięciowej (właśnie to robiłoby, gdyby jeszcze było w Twoim brzuchu).



Jak rozwijają się wcześniaki
Edipresse


Gdy dziecko urodził się przed czasem, jest obserwowany ze szczególną uwagą. Choć może zdobywać umiejętności z opóźnieniem, z czasem zapewne nadrobi zaległości.



Wcześniaczek to dziecko, które przyszło na świat przed 37. tygodniem ciąży. Jego sprawność umysłowa i fizyczna może być początkowo mniejsza niż u dzieci urodzonych o czasie, ale dzięki właściwej opiece lekarzy i rodziców ma szansę prawidłowo się rozwijać. Z badań Instytutu Matki i Dziecka wynika, że choć wcześniaki zaczynają chodzić i mówić później niż ich rówieśnicy, trzy czwarte z nich po dwóch, trzech latach dogania inne dzieci.

Rozwój noworodka urodzonego przed czasem
Na rozwój dziecka mają wpływ dwa czynniki: stan układu nerwowego oraz otoczenie. Mózg wcześniaka jest jeszcze bardzo niedojrzały, dlatego jego tkanka jest wyjątkowo wrażliwa. Jeśli nastąpiło niedotlenienie albo krwawienie do ośrodkowego układu nerwowego (tzw. wylewy okołokomorowe), istnieje ryzyko, że noworodek nie będzie rozwijał się prawidłowo. Jednocześnie bardziej niedojrzały mózg jest też bardziej plastyczny, więc jego zdrowa tkanka potrafi przejąć czynności obszarów, które zostały uszkodzone. Oczywiście im mniejsze uszkodzenie, tym lepsze rokowania.
Dziecko, którego mózg został uszkodzony, może rozwijać się nieharmonijnie (tzn. pewne umiejętności osiąga na czas, inne zbyt późno) lub z opóźnieniem (stopnie rozwojowe pokonuje później niż rówieśnicy). Czasem dochodzi do dziecięcego porażenia mózgowego, uszkodzeń wzroku, słuchu, zaburzeń emocjonalnych (kłopoty z koncentracją, nauką).

Żeby noworodek urodzony przed czasem był zdrowy
Mimo to, większość wcześniaków dogania z czasem rówieśników, chociaż niekiedy trzeba pomóc dziecku pokonać pewne problemy. Dlatego tak ważna jest jego obserwacja.
Śledząc postępy dziecka, trzeba brać po uwagę tzw. wiek korygowany. Oblicza się go, odejmując od wieku kalendarzowego dziecka czas, który dzielił jego narodziny od terminu porodu wyznaczonego przez lekarza. Tak więc jeżeli dziecko ma pół roku, a urodził się dwa miesiące za wcześnie, to jego wiek korygowany wynosi cztery miesiące (tyle by miał, gdyby urodził się o czasie). I powinien teraz osiągać takie umiejętności, jakie ma dziecko czteromiesięczne.

PrzyglÄ…dajÄ…c siÄ™ swemu dziecku, zwracaj uwagÄ™, czy:- skupia wzrok na twarzach mamy i taty;
- uśmiecha się do rodziców, wodzi wzrokiem za kolorowymi zabawkami;
- reaguje na zaczepki podczas przewijania;
- nie układa ciałka uporczywie w jedną stronę;
- zaczyna chwytać zabawki i inne przedmioty;
- wydaje dźwięki, zaczyna gaworzyć;
- sprawnie ssie, nie krztusi siÄ™, przybiera na wadze;
- jest aktywny, nie widać, by był ospały i apatyczny;
- jego paluszki u rąk i nóg nie są cały czas mocno zaciśnięte, jeśli skończył trzy miesiące;
- ukÅ‚ada siÄ™ symetrycznie, nie wygina w literÄ™ „c”.

Wszystkie obawy i wątpliwości powinnaś sygnalizować pediatrze. Pamiętaj jednak, że nie każde opóźnienie oznacza, iż coś jest nie w porządku. Wcześniaki rozwijają się bardzo indywidualnie, ich odruchy wczesnoniemowlęce i napięcie mięśni ewoluują nieco inaczej niż u dzieci urodzonych o czasie.
Nie sposób opracować dla nich dokÅ‚adnych tabel rozwoju, bo opóźnienie zależy od czasu, kiedy dziecko przyszÅ‚o na Å›wiat, i od stopnia ewentualnych urazów ukÅ‚adu nerwowego. Trzeba też wiedzieć, że normy rozwojowe sÄ… szerokie i maluch, który w siódmym miesiÄ…cu wieku korygowanego nie siedzi, nie musi być chory – może mieÅ›cić siÄ™ w dolnej granicy normy.

Wcześniak w szpitalu
Leczenie szpitalne – które w przypadku wczeÅ›niaka może trwać nawet kilka miesiÄ™cy – nie sprzyja rozwojowi. Liczne zabiegi ratujÄ… życie, ale nie pomagajÄ… mu czuć siÄ™ bezpiecznym i kochanym. Jego doÅ›wiadczenia sÄ… ubogie – zamiast grzechotek, spacerów i wÄ™drówek po domu w ramionach mamy, widzi biel szpitalnych Å›cian i sÅ‚yszy szum urzÄ…dzeÅ„ medycznych.
To jednak nie znaczy, że nie możesz nic zrobić. Najważniejsza dla dziecka jest obecność i bliskość rodziców. Jeszcze na dÅ‚ugo przed rozpoczÄ™ciem karmienia możesz poznawać swoje dziecko – dotykać, gÅ‚askać, przytulać. Wystarczy zdjąć biżuteriÄ™, zawinąć rÄ™kawy do Å‚okci i umyć rÄ™ce przed wÅ‚ożeniem ich do inkubatora. Mama przekazuje wtedy dziecku „dobre” domowe bakterie ze swojej skóry, dziÄ™ki którym staje siÄ™ ono bardziej odporne.

Gniazda, kangurki co to jest
JeÅ›li noworodek nie jest zbyt chory, dostaniesz pozwolenie na tzw. „kangurowanie”, czyli przytulanie noworodka po wyjÄ™ciu go z inkubatora. Dziecko czuje wtedy Twoje ciepÅ‚o, sÅ‚yszy bicie serca. TÄ™ metodÄ™ opieki podpatrzono u zwierzÄ…t i okazaÅ‚a siÄ™ bardzo przydatna dla wczeÅ›niaków. Badania dowodzÄ…, że maluchy odwiedzane i pieszczone przez rodziców, kiedy sÅ‚yszÄ…
ich głosy i czują ciepło ich ciał, szybciej rosną, nabierają sił i lepiej się rozwijają. Kiedy maleństwo jest dotykane przez mamę, zmienia się czynność jego serca. Dziecko przestaje płakać i robi się spokojniejsze.
Na oddziaÅ‚ach wczeÅ›niaki uczone sÄ… prawidÅ‚owych pozycji przy pomocy „gniazdek” (rÄ™kawów odpowiedniej wielkoÅ›ci
wypełnionych styropianowymi kulkami). Takie ułożenie ułatwia maluszkom właściwe poruszanie rączkami i nóżkami, a także zabezpiecza tułów i główkę przed asymetrią.
Zdarza się, że terapia psychoruchowa zalecana jest przez lekarza jeszcze podczas pobytu w szpitalu. Jednak bez wyraźnej potrzeby specjaliści starają się tego nie robić, żeby dodatkowo nie stresować dziecka.

Rodzice pytajÄ…

1. Kiedy noworodkowi urodzonemu przed czasem potrzebna jest rehabilitacja
Noworodek urodzony za wcześnie powinien pozostawać pod opieką pediatry neonatologa w poradni dla wcześniaków. Gdy lekarz dostrzeże nieprawidłowości, da skierowanie do neurologa lub ortopedy. Jeśli rozwój dziecka będzie wzbudzał wątpliwości, specjalista zaleci rehabilitację. Często, nawet przy niedużych nieprawidłowościach lub bardzo obciążonym wywiadzie okołoporodowym, neonatolog kieruje rodziców na instruktaż do fizjoterapeuty. Uczą się oni tam wykonywać z maleństwem odpowiednie ćwiczenia, które potem powtarzają codziennie w domu. Taka fizjoterapia polega na usprawnianiu dziecka oraz ćwiczeniu z nim prawidłowych schematów ruchowych. Umożliwia to zdobywanie kolejnych umiejętności i prawidłowy rozwój.

2. Czy to prawda, że u wcześniaków często występuje nadpobudliwośćTen problem rzeczywiście pojawia się częściej u dzieci, które przyszły na świat przedwcześnie. Kłopoty wynikają z tego, że noworodek dostał wewnątrz macicy zbyt dużo nieprawidłowych bodźców. Także sposób traktowania wcześniaka przez rodziców (którzy bardzo boją się o jego zdrowie i traktują go nieco inaczej) może być powodem błędów wychowawczych i wynikających z nich późniejszych problemów z zachowaniem. Fizjoterapeuta powinien nauczyć rodziców takich ćwiczeń i takiego postępowania, które pomogą uniknąć kłopotów w przyszłości albo pozwolą je zminimalizować.

--------------------