Badania przed ciążą
Nawet jeÅ›li czujesz siÄ™ zupeÅ‚nie zdrowa, to – planujÄ…c ciążę – powinnaÅ› poddać siÄ™ podstawowym badaniom internistycznym i ginekologicznym. DziÄ™ki nim bÄ™dzie możliwe wykrycie schorzeÅ„, które mogÅ‚yby wpÅ‚ynąć negatywnie na pÅ‚odność, zakłócić przebieg ciąży lub być groźne dla rozwijajÄ…cego siÄ™ pÅ‚odu.
Badania podstawowe – obowiÄ…zkowe minimum
Najprostsze badania laboratoryjne – morfologia krwi i ogólne badanie moczu pozwolÄ… lekarzowi na okreÅ›lenie twojego ogólnego stanu zdrowia.
Morfologia krwi
Morfologia krwi należy do podstawowych i najpowszechniej wykonywanych badań. Pozwala określić stan zdrowia badanego, wykryć zapalenia, zatrucia i wiele innych procesów chorobowych zachodzących w organizmie.
W badaniu ogólnym krwi podawane są:
wartoÅ›ci RBC – ilość krwinek czerwonych (okreÅ›lana jest zdolność przenoszenia tlenu),
wartoÅ›ci WBC – ilość biaÅ‚ych krwinek (podwyższona może wskazywać na wystÄ™powanie zakażenia),
hematokryt – procentowa zawartość krwinek w stosunku do peÅ‚nej krwi,
liczba pÅ‚ytek krwi – biorÄ… one udziaÅ‚ w procesie krzepniÄ™cia krwi.
Badanie krwi zawiera także wskaźniki opisujące:
MCH – Å›redniÄ… zawartość hemoglobiny w krwinkach,
MCHC – Å›rednie procentowe stężenie hemoglobiny w krwince,
MCV – Å›redniÄ… objÄ™tość krwinki.
Powyższe wskaźniki pomocne sÄ… w diagnostyce niedokrwistoÅ›ci. Badanie stężenia cukru we krwi możne posÅ‚użyć w diagnostyce cukrzycy, kwasu moczowego – w diagnostyce dny moczanowej, mocznika i kreatyniny – w ocenie funkcji nerek, enzymów wÄ…trobowych – w ocenie wÄ…troby, a bilirubiny – w diagnostyce chorób wÄ…troby i dróg żółciowych.
Badanie ogólne moczu
Podczas tego badania jest wykazywana względna kwaśność, a także obecność:
krwi (krwinkomocz),
biaÅ‚ka (albumin) – ich obecność u ciężarnej może być oznakÄ… stanu przedrzucawkowego,
bilirubiny,
glukozy i acetonu (ciaÅ‚ ketonowych) – mogÄ… wskazywać na takie choroby jak cukrzyca czy zakażenie ukÅ‚adu moczowego.
W dalszym etapie badania mocz jest wirowany dla oddzielenia części stałych od płynu. Osad jest badany na obecność krwinek białych i bakterii, jak również krwinek czerwonych, nabłonków i różnych nieprawidłowych form komórkowych, które mogą wskazywać na choroby nerek. Jeśli występują bakterie, musi być wykonany posiew moczu. Dzięki temu dokładniej mogą być zidentyfikowane swoiste bakterie i określona ich wrażliwość na działanie antybiotyków.
Podstawowe badania laboratoryjne należy uzupełnić badaniami ginekologicznymi:
Wymaz z szyjki macicy
cytologia – informuje o obecnoÅ›ci komórek nowotworowych lub zmianach mogÄ…cych przerodzić siÄ™ w nowotwór, np. nadżerce;
badanie bakteriologiczne (tzw. czystość pochwy).
USG narzÄ…du rodnego
Uwidoczni wszelkie nieprawidłowości w budowie i funkcjonowaniu narządu rodnego, które mogą być przyczyną niepłodności.
Oznaczenie poziomu hormonów płciowych oraz hormonów tarczycy w surowicy krwi
Pozwoli wykryć zaburzenia hormonalne mogące być przyczyną późniejszego poronienia oraz powikłań w ciąży. Schorzenia takie muszą więc być bezwzględnie wyleczone przed poczęciem.
Badania dodatkowe – zalecane Å›wiadomej przyszÅ‚ej mamie
Poziom przeciwciał:
przeciwko pierwotniakowi Toxoplazma gondii. Pierwotniak ten wywołuje toksoplazmozę. Jeśli zarazisz się tą chorobą, będąc w ciąży, może stać się to przyczyną toksoplazmozy wrodzonej u dziecka, może spowodować poronienie albo wady wzroku i słuchu, upośledzenie umysłowe, a nawet śmierć noworodka. Wykonaj więc badanie przeciwciał w klasie IgG jak i IgM.
przeciwko wirusowi cytomegalii (CMV). Chorobę tę wywołuje wirus (cytomegalovirus). Zwykle przebiega ona bezobjawowo, ewentualnie ma podobne objawy do tych, jakie występują przy przeziębieniu. Wykonaj badania w kierunku CMV w klasie IgG oraz IgM. Taka infekcja (gdybyś podczas choroby zaszła w ciążę lub zaraziła się nią w ciąży) może powodować wrodzoną cytomegalię u dziecka, która objawia się m.in.:
żółtaczką,
powiększeniem śledziony i wątroby,
zapaleniem płuc,
przeciwko wirusowi różyczki. Różyczka to wirusowa choroba wieku dzieciÄ™cego. JeÅ›li nie chorowaÅ‚aÅ› na niÄ… w dzieciÅ„stwie lub nie przeszÅ‚aÅ› szczepieÅ„ przeciwko różyczce, zbadaj poziom przeciwciaÅ‚. JeÅ›li badanie wykaże, że nie masz odpornoÅ›ci (wynik ujemny), powinnaÅ› zaszczepić siÄ™ przed zajÅ›ciem w ciążę. Zarażenie siÄ™ różyczkÄ… przez ciężarnÄ… może być przyczynÄ… zespoÅ‚u wrodzonej różyczki u dziecka, a co za tym idzie – licznych wad rozwojowych, m.in.: zaburzeÅ„ sÅ‚uchu i wzroku, wad serca, zaburzeÅ„ neurologicznych, zahamowania wzrostu, ubytków kostnych, maÅ‚opÅ‚ytkowoÅ›ci, uszkodzenia wÄ…troby i Å›ledziony.
Grupa krwi
Przed zajÅ›ciem w ciążę powinnaÅ› wykonać badanie okreÅ›lajÄ…ce twojÄ… grupÄ™ krwi oraz jej współczynnik Rh. JeÅ›li jest ujemny (Rh-), należy też oznaczyć grupÄ™ krwi i współczynnik Rh u przyszÅ‚ego ojca. W przypadku gdy masz współczynnik Rh-, a twój partner – Rh+, może wystÄ…pić tzw. konflikt serologiczny. Dzieje siÄ™ tak, gdy dziecko odziedziczy dodatni współczynnik Rh ojca.
Problem w zasadzie nie występuje w pierwszej ciąży, ale uruchomiony podczas pierwszego porodu (lub poronienia, ciąży pozamacicznej i transfuzji krwi) mechanizm immunologiczny niszczenia krwinek z Rh+ jest aktywny od samego początku drugiej ciąży. Gdy do krwiobiegu matki dostają się krwinki dziecka (przenikające przez barierę łożyskową), jej system immunologiczny traktuje je jak ciała obce, które trzeba zniszczyć. Dochodzi wtedy do hemolitycznej choroby płodu, która może spowodować śmierć dziecka lub konieczność licznych transfuzji po porodzie lub transfuzji dopłodowych.
Badanie na obecność antygenu Hbs (HbsAg)
Wynik tego badania informuje, czy jesteś nosicielką wirusa żółtaczki wszczepiennej (WZW typu B). Jeśli wynik będzie dodatni, lekarz może zalecić kolejne badania. Określą one, czy jesteś jedynie nosicielką, czy też cierpisz na przewlekłe zapalenie wątroby, które należy leczyć.
Badanie na obecność wirusa HIV
Rozważ wykonanie tego badania – nawet jeÅ›li nie jesteÅ› w grupie ryzyka. W przypadku gdy jesteÅ› nosicielkÄ…, możesz zostać mamÄ… i urodzić zdrowe dziecko. Jednak twoja ciąża (a zwÅ‚aszcza poród) bÄ™dzie wymagaÅ‚a szczególnej troski lekarza doÅ›wiadczonego w prowadzeniu ciąż nosicielek tego wirusa.
Badania genetyczne
Powinnaś rozważyć konsultację w poradni genetycznej, jeśli:
ukończyłaś 35 lat i planujesz pierwszą ciążę,
w twojej lub partnera rodzinie występowały choroby genetyczne (do 4 pokolenia wstecz)
urodziłaś już dziecko z wadą genetyczną.
--------------------