Witaminy dla ciężarnych – dlaczego są potrzebne?
Ciąża oraz laktacja należą do okresów wzmożonego zapotrzebowania na różne składniki odżywcze. W organizmie kobiety ciężarnej zachodzą zmiany (wzrasta np. poziom progesteronu), które ograniczają przyswajanie niektórych minerałów i witamin. Oprócz tego zwiększa się zapotrzebowanie na wybrane mikroelementy ze względu na rozwój płodu.
Nawet odpowiednio zbilansowana i urozmaicona dieta stosowana jeszcze przed poczęciem dziecka, w trakcie ciąży oraz karmienia nie pokrywa zapotrzebowania kobiety ciężarnej, a później karmiącej na kluczowe dla dziecka mikroelementy. Witaminy dla ciężarnych i kobiet karmiących pomagają zapewnić prawidłowe wzrastanie płodu oraz wspierać zdrowie matki i dziecka. Pierwsze „1000 dni”, czyli okres od poczęcia do ukończenia przez dziecko 2.r.ż. to czas, kiedy można ukształtować zdrowie malucha i nauczyć go dobrych nawyków żywieniowych. Dzięki zbilansowanej diecie bogatej w warzywa, owoce, zdrowe tłuszcze, białko i węglowodany złożone dziecko prawidłowo rośnie, a jego mózg jest zdolny do przyswajania nowych informacji. Urozmaicony jadłospis z wykluczeniem żywności wysoko przetworzonej, bogatej w cukier, sól i konserwanty poprawia funkcjonowanie organizmu, zwiększa reakcje obronne układu odpornościowego w trakcie choroby, a także pozwala na ujawnienie wybranych cech genetycznych.
W diecie ciężarnych i matek karmiących brakuje wystarczającej ilości pięciu najważniejszych składników odżywczych o udowodnionym i korzystnym działaniu na rozwijający się płód, a później na zdrowie niemowlęcia. Dlatego kwas foliowy, jod, kwas DHA, żelazo i witaminę D kobiety ciężarne i karmiące muszą suplementować, przyjmując odpowiednie preparaty witaminowe www.doppelherz.pl/produkty/doppelherz-aktiv-mama.
Kwas foliowy – dla prawidłowego rozwoju układu nerwowego
Programowanie zdrowia dziecka rozpoczyna się już w początkowych fazach rozwoju płodu. Niedobór lub nadmiar określonych składników w okresie prenatalnym zwiększa więc ryzyko chorób w wieku dorosłym.
Kwas foliowy należy do tych mikroelementów, które kobieta powinna przyjmować jeszcze przed poczęciem dziecka (przynajmniej 3 miesiące wcześniej). Zaleca się, żeby kobiety w wieku rozrodczym, które rozpoczęły aktywne życie seksualne, stale przyjmowały foliany. Na skutek niedoboru kwasu foliowego u płodu mogą wystąpić wady otwarte ośrodkowego układu nerwowego (np. wady cewy nerwowej). Powstają one w pierwszych tygodniach ciąży, kiedy kobieta jeszcze nawet nie wie, że będzie spodziewać się dziecka. Dlatego kwas foliowy w dawce 400µg należy suplementować minimum 6 tygodni przed planowaną ciążą i do końca II trymestru. Suplementacja folianami zapobiega nie tylko wadom cewy nerwowej, ale również niedokrwistości megaloblastycznej. Jeśli kobieta nie przyjmuje kwasu foliowego, a jest w okresie zwiększonego zapotrzebowania na ten pierwiastek, po upływie 4 miesięcy wyczerpują się wszystkie zapasy w jej organizmie.
Witaminy dla ciężarnych muszą więc zawierać kwas foliowy. Gdyby kobieta w ciąży chciała zaspokoić rekomendowaną dawkę na ten pierwiastek, musiałaby zjadać codziennie 1 kg szpinaku.
Jod w ciąży i przy karmieniu piersią
Jod należy do bardzo ważnych pierwiastków, ponieważ wchodzi w skład hormonów tarczycy: tyroksyny (T4) i trójjodotyroniny (T3). Te z kolei odpowiadają za prawidłowy rozwój mózgu i układu nerwowego u płodu. Są również istotne w pierwszych latach życia dziecka. Dla rozwijającego się płodu hormony tarczycy są niezbędne do prawidłowej migracji neuronów, mielinizacji włókien nerwowych, przekazywania impulsów nerwowych oraz różnicowania się neuronów i w życiu płodowym, i we wczesnym dzieciństwie.
Niedobór jodu powoduje powstanie wola tarczycowego, zwiększa ryzyko niedorozwoju umysłowego u dzieci oraz negatywnie wpływa na układ nerwowy płodu. Jeśli u kobiety ciężarnej występuje niedoczynność tarczycy spowodowana niedoborem jodu, może dojść do poronienia oraz przedwczesnego porodu. Niedobór jodu to również wyższa okołoporodowa umieralność noworodków oraz podwyższone ryzyko niedoczynności tarczycy u płodu.
W I trymestrze ciąży zapotrzebowanie na jod wzrasta do 200 µg na dobę. Dlatego Światowa Organizacja Zdrowia zaleca kobietom ciężarnym i karmiącym spożywanie jodu w dawce 250 µg. Jod znajduje się w produktach spożywczych ,takich jak: sól, nabiał, chleb, owoce morza, mięso i woda mineralna. Choć sól jodowana stanowi dobre źródło tego pierwiastka, zaleca się jej ograniczone spożycie, szczególnie w okresie ciąży.
DHA w ciąży a rozwój intelektualny dziecka i lepsza odporność
III trymestr ciąży to okres wzmożonego gromadzenia kwasu DHA przez mózg rosnącego dziecka. W tym właśnie czasie kobieta ciężarna powinna zapewnić płodowi odpowiednią dawkę tego składnika. Układ nerwowy dziecka w ciągu pierwszych 18 miesięcy 10-krotnie zwiększa swoje rozmiary, a stężenie DHA podnosi się tysiąckrotnie. Dzieci, których matki w ciąży suplementowały kwas DHA, osiągają lepsze wyniki w testach neurorozwojowych. DHA wpływa również na prawidłowy rozwój dziecięcego układu nerwowego, zdolności motorycznych i mentalnych.
Kwas DHA może też pozytywnie oddziaływać na układ odpornościowy. Noworodki kobiet ciężarnych przyjmujących w II trymestrze 400 mg czystego DHA pochodzącego z alg rzadziej zapadały na przeziębienia w wieku 1 miesiąca. Skracał się też czas trwania choroby u niemowlaków w wieku 1, 3 oraz 6 miesięcy.
Dobowe zapotrzebowanie na nienasycone kwasy tłuszczowe DHA u ciężarnych i matek karmiących wynosi ok. 200-300 mg. Żeby zapewnić sobie taką ilość tych kwasów, kobieta powinna zjeść 1 puszkę tuńczyka, 500 g dorsza lub 800 g mintaja. Sugeruje się jednak, żeby dla korzyści zdrowotnych suplementować DHA w ilości 200 mg ponad zalecaną dawkę (250 mg).
Witamina D w ciąży
Ta rozpuszczalna w tłuszczach witamina jest syntetyzowana w organizmie pod wpływem promieni słonecznych. Przez większą jednak część roku (w miesiącach jesienno-wiosennych) trzeba dostarczać ją sobie w postaci suplementów. Witamina D (a dokładnie jej metabolit – kalcytriol) pełni funkcję hormonu regulującego stężenie wapnia i fosforu. Odpowiada więc za wzrost i przebudowę kości. Pierwiastek wpływa również na funkcjonowanie mięśni i procesy zapalne.
W okresie ciąży witamina D odpowiada za rozwój układu kostnego u płodu i wspiera dojrzewanie jego układu odpornościowego oraz oddechowego. Mikroelement bierze udział w rozwoju płuc i ich dojrzewaniu.
Zalecana dawka witaminy D do spożycia znajdująca się w wielu witaminach dla ciężarnych to 800-1000 j.m. na dobę. Żeby dostarczyć sobie takie ilości mikroelementu z pożywieniem, ciężarna musiałaby zjeść 15 żółtek jajek, 4 puszki tuńczyka, 200 g śledzi marynowanych.
Żelazo w ciąży i w trakcie karmienia piersią
Żelazo to bardzo istotny pierwiastek, który wspomaga koncentrację, reguluje funkcje poznawcze i emocjonalne. Jego niedobór powoduje więc zmiany w zachowaniu, obniżenie ilorazu inteligencji oraz zmniejszenie odpowiedzi emocjonalnej. Dziecko potrzebuje żelaza do prawidłowego rozwoju mózgu i funkcji neurologicznych.
U kobiet w ciąży i matek karmiących zapotrzebowanie na żelazo wzrasta nawet 3-krotnie i wynosi ok. 54 mg/d. Zalecana dzienna suplementowana dawka minerału to 30 mg. Kobiety ze stwierdzoną niedokrwistością powinny przyjmować od 60 do 120 mg na dzień.
Dzieci, których matki miały niedobór żelaza w ciąży, należą do grupy ryzyka rozwoju anemii z niedoboru żelaza. Profilaktycznie muszą więc przyjmować 2 mg żelaza na każdy kg ciała.
Niedobór żelaza wpływa w dużej mierze na samopoczucie i zachowanie kobiety, co przekłada się na rozwój jej dziecka. Żelazo należy przyjmować przez cały okres ciąży oraz w trakcie karmienia. W przypadku skutków ubocznych spowodowanych przyjmowaniem żelaza (bóle brzucha, zaparcia, nudności) należy poszukać takich witamin dla ciężarnych, które są dobrze tolerowane przez organizm.
Inne witaminy i minerały w witaminach dla ciężarnych
Oprócz 5 najważniejszych składników dla zdrowia matki i rozwijającego się dziecka, w witaminach dla ciężarnych znajdują się dodatkowe mikroelementy utrzymujące organizm w dobrej formie. Większość tych pierwiastków powinno się dostarczać sobie ze zdrową i zbilansowaną dietą. Nie zawsze jednak organizm kobiety w ciąży dobrze toleruje wszystkie produkty żywnościowe. Dlatego dla prawidłowego rozwoju ciąży i jej właściwego przebiegu zaleca się przyjmowanie odpowiednio skomponowanych suplementów. Nadmiar pewnych składników odżywczych (np. witaminy A lub E), podobnie jak i ich niedobór, może negatywnie oddziaływać na zdrowie płodu. Jeśli ciężarna przyjmuje preparat multiwitaminowy, powinna zwrócić uwagę na skład innych suplementów, które zażywa (np. witamin na wzmocnienie włosów i paznokci czy poprawę skóry). Nadmiar witaminy A (retinoidu) negatywnie wpływa na rozwój kości twarzoczaszki płodu, a duże ilości witaminy E zwiększają ryzyko wad serca.
Pierwsze 1000 dni życia dziecka programuje jego organizm na przyszłe życie. Ponieważ DHA, jod, żelazo, witaminę D oraz kwas foliowy trudno dostarczyć sobie nawet zdrowo się odżywiając, kobiety ciężarne i karmiące powinny bezwzględnie suplementować te mikroelementy.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
Witaminy dla ciężarnych i kobiet karmiących - dodano: 2018-08-01